ورود به بازار چین، فرصتی طلایی برای کسبوکارهای بینالمللی است؛ اما این فرصت میتواند در اثر یک ترجمه اشتباه، به تهدیدی جدی تبدیل شود. زبان چینی، با ساختار منحصربهفرد، لایههای فرهنگی پیچیده و تفاوتهای منطقهای، از جمله دشوارترین زبانها برای ترجمه محسوب میشود. بسیاری از شرکتها به دلیل استفاده از مترجمهای غیرحرفهای یا اعتماد بیجا به ابزارهای ماشینی، با خسارات مالی و اعتباری جبرانناپذیری مواجه شدهاند.
در این مقاله، «ماندراین» به عنوان یکی از مراجع معتبر در ترجمه رسمی و تخصصی زبان چینی، به بررسی ۱۰ اشتباه پرتکرار در فرآیند ترجمه میپردازد که نادیده گرفتن آنها میتواند به قیمت از دست رفتن قراردادهای مهم، تحریف پیام برند و حتی بروز مشکلات حقوقی تمام شود.
اشتباه اول: ترجمه واژهبهواژه؛ نادیده گرفتن فرهنگ چینی
یکی از رایجترین خطاهایی که بسیاری از مترجمان غیرحرفهای مرتکب میشوند، ترجمه تحتاللفظی یا واژهبهواژه است. این رویکرد در ترجمه زبان چینی نهتنها ناکارآمد است، بلکه میتواند معنای جمله را بهکلی تغییر دهد یا حتی توهینآمیز جلوه کند.
زبان چینی، زبانی است که معنا را در بافت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی منتقل میکند. بسیاری از اصطلاحات، ضربالمثلها و حتی ساختارهای ساده جمله، بدون درک صحیح از بستر فرهنگی، قابل ترجمه دقیق نیستند. بهعنوان مثال، عبارت سادهای مانند “باید سریع تصمیم بگیرید” اگر بدون تطبیق با لحن رایج در چین ترجمه شود، ممکن است بیادبانه یا تهدیدآمیز تلقی شود.
دارالترجمه ماندراین با بهرهگیری از مترجمان بومی و متخصص در فرهنگ تجاری چین، ترجمههایی ارائه میدهد که نهتنها دقیق، بلکه از نظر فرهنگی نیز کاملاً منطبق و حرفهای هستند.
اشتباه دوم: اعتماد بیشازحد به ابزارهای ترجمه ماشینی
با رشد فناوری، ابزارهای ترجمه ماشینی مثل Google Translate یا DeepL در دسترس همگان قرار گرفتهاند؛ اما استفاده از این ابزارها برای ترجمه زبان چینی در زمینههای تجاری، حقوقی یا تخصصی یک اشتباه پرهزینه است.
الگوریتمهای ترجمه ماشینی در ترجمه متون عمومی شاید قابلقبول باشند، اما وقتی نوبت به متونی با اصطلاحات صنعتی، تفاوتهای منطقهای، یا محتوای حساس میرسد، دقت آنها بهشدت کاهش پیدا میکند. مثلاً کلمهای مانند “合约” (قرارداد) اگر در بستر اشتباه استفاده شود، میتواند پیام اشتباهی را منتقل کند که در قراردادهای رسمی بسیار خطرناک است.
ابزارهای ماشینی معمولاً نمیتوانند تفاوت میان ماندارین رسمی، زبان عامیانه یا کانتونی را درک کنند. این موضوع بهویژه در پروژههایی مانند ترجمه کاتالوگ محصولات، وبسایتهای فروشگاهی یا قراردادهای صادراتی اهمیت حیاتی دارد.
در موسسه ترجمه ماندراین، هر پروژه ترجمه توسط مترجم زبان چینی متخصص و بازبینیشده توسط ویراستاران انسانی انجام میشود تا از بروز چنین خطاهایی جلوگیری شود.
اشتباه سوم: بیتوجهی به لحن رسمی و غیررسمی در زبان چینی
زبان چینی، مانند بسیاری از زبانهای آسیایی، ساختار لحن پیچیدهای دارد که بسته به جایگاه اجتماعی، رابطه میان طرفین و زمینه مکالمه، میتواند رسمی یا غیررسمی باشد. استفاده نادرست از لحن، نهتنها به ترجمه آسیب میزند بلکه میتواند باعث بیاحترامی یا سوءبرداشت طرف مقابل شود.
برای مثال، خطاب قراردادن یک مقام دولتی یا مدیر ارشد تجاری با لحنی غیررسمی، حتی اگر متن از نظر لغوی درست باشد، میتواند به معنای بیادبی یا نداشتن شناخت فرهنگی تلقی شود. این موضوع در مکاتبات رسمی، مذاکرات تجاری و قراردادهای کاری اهمیت حیاتی دارد.
مترجم رسمی زبان چینی باید توانایی تشخیص دقیق لحن مورد نیاز در هر موقعیت را داشته باشد. این مهارتی نیست که با دانش لغوی بهتنهایی حاصل شود؛ بلکه نیاز به تجربه، درک فرهنگی و شناخت از فضای تجاری چین دارد.
در دارالترجمه زبان چینی ماندراین، انتخاب لحن مناسب یکی از اولویتهای کلیدی در فرآیند ترجمه است، چرا که احترام در زبان چینی یک اصل غیرقابلچشمپوشی است.
اشتباه چهارم: ترجمه نادرست اعداد، مقادیر و واحدهای اندازهگیری
در نگاه اول، اعداد ساده به نظر میرسند؛ اما در ترجمه زبان چینی، حتی یک اشتباه کوچک در عدد یا واحد میتواند خسارت مالی بزرگی به همراه داشته باشد. این اشتباه بهویژه در قراردادها، قیمتگذاری، بستهبندی محصولات و مشخصات فنی بسیار رایج است.
برای مثال، اگر مقدار “100 هزار واحد” به اشتباه به صورت “10 هزار” یا حتی “1 میلیون” ترجمه شود، ممکن است کل یک توافق تجاری زیر سوال برود یا هزینههایی هنگفت برای شرکت ایجاد کند. همچنین تفاوت در سیستمهای اندازهگیری (مانند اینچ، فوت، کیلوگرم و …) نیز اگر به درستی تبدیل نشود، میتواند در حوزههای صنعتی، ساختوساز یا تولید، فاجعهآمیز باشد.
افزون بر این، نحوه نگارش اعداد در زبان چینی نیز تفاوتهایی با استانداردهای غربی دارد و این موضوع در اسناد رسمی بسیار مهم است. نگارش اشتباه در چکها، فاکتورها یا قراردادهای مالی میتواند سند را از نظر قانونی نامعتبر کند.
در ماندراین، مترجم رسمی زبان چینی با دقت و آشنایی کامل با سیستمهای محاسباتی و تجاری چین، از بروز چنین اشتباهات پرهزینهای جلوگیری میکند.
اشتباه پنجم: معادلسازی اشتباه اصطلاحات تخصصی صنعتی
ترجمه زبان چینی در زمینههای تخصصی مانند فناوری، مهندسی، پزشکی، مالی یا حقوقی، نیازمند دانش عمیق در هر دو زبان و همچنین درک دقیق از ترمینولوژی آن حوزه است. اما بسیاری از مترجمان عمومی یا ابزارهای ترجمه ماشینی، بدون شناخت کافی از اصطلاحات صنعتی، دست به معادلسازی اشتباه میزنند.
برای مثال، واژهای مانند “drilling rig” در صنعت نفت اگر اشتباه به “ماشین حفاری عمومی” ترجمه شود، ممکن است باعث سردرگمی یا ارائه اطلاعات نادرست به مشتری چینی شود. در برخی موارد، حتی یک اصطلاح اشتباه میتواند اعتبار برند یا اعتماد مخاطب چینی را خدشهدار کند.
همچنین باید توجه داشت که بسیاری از اصطلاحات تخصصی در زبان چینی معادل مستقیم ندارند و باید با مفاهیمی بومیسازی شده ترجمه شوند؛ نه ترجمه تحتاللفظی.
در دارالترجمه زبان چینی ماندراین، پروژههای تخصصی به دست مترجم زبان چینی با سابقه صنعتی یا تحصیلات مرتبط سپرده میشود تا از دقت مفهومی و اصطلاحی ترجمه اطمینان کامل حاصل گردد.
اشتباه ششم: ناآگاهی از تفاوتهای زبان ماندارین و کانتونی
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در ترجمه زبان چینی رخ میدهد، فرض بر یکنواخت بودن این زبان در سراسر چین است. در حالی که ماندارین (پوتونگهوا) زبان رسمی کشور چین است، در مناطقی مانند هنگکنگ، ماکائو و بخشهایی از جنوب چین، زبان کانتونی رایج است که از نظر واژگان، تلفظ و حتی ساختار جمله تفاوتهای چشمگیری با ماندارین دارد.
ترجمه متنی که برای مخاطب کانتونی نوشته شده، به ماندارین – یا برعکس – بدون در نظر گرفتن تفاوتهای زبانی و فرهنگی، ممکن است نهتنها غیرمفهوم، بلکه توهینآمیز یا سرد تلقی شود.
این موضوع در بازاریابی، تبلیغات، روابط عمومی و حتی قراردادهای حقوقی بینالمللی اهمیت بالایی دارد. ترجمه اشتباه در این زمینه میتواند منجر به سوءتفاهم، رد همکاری یا حتی مشکلات حقوقی شود.
در ماندراین، پیش از آغاز پروژه ترجمه، نوع زبان هدف (ماندارین یا کانتونی) بهصورت دقیق مشخص میشود و مترجم بومی متناسب با آن انتخاب میگردد؛ تا پیام برند یا محتوای تخصصی، دقیق و بومیسازیشده به مخاطب منتقل شود.
اشتباه هفتم: ترجمه نادرست نام برند و پیامهای بازاریابی
یکی از پیچیدهترین و در عین حال حیاتیترین بخشهای ترجمه زبان چینی، ترجمه پیامهای بازاریابی و نام برند است. بسیاری از شرکتها تصور میکنند که کافی است نام برندشان یا شعار تبلیغاتیشان را به چینی ترجمه کنند؛ در حالی که این کار، بدون درک مفاهیم فرهنگی و ذهنیت مخاطب چینی، ممکن است نتیجهای کاملاً برعکس داشته باشد.
مثالهای زیادی وجود دارد از برندهایی که با ترجمه مستقیم یا اشتباه پیام خود، باعث خنده، تمسخر یا حتی دلخوری در بازار چین شدهاند. برای مثال، اگر نام یک برند در زبان چینی شبیه به واژهای با بار منفی یا معنای ناپسند باشد، حتی اگر معنای اصلی خوب باشد، برند بهسرعت اعتبارش را از دست میدهد.
در مقابل، برخی برندهای موفق مانند کوکاکولا، نام خود را به گونهای بومیسازی کردند که هم آوای برند حفظ شود و هم معنای مثبت در زبان چینی داشته باشد (“可口可乐” بهمعنای “خوشمزه و شاد”).
در دارالترجمه ماندراین، خدمات ترجمه خلاق (Transcreation) برای پیامهای تبلیغاتی، شعارها، کاتالوگها و بستهبندیها ارائه میشود تا اطمینان حاصل شود که پیام برند شما نهتنها درست ترجمه شده، بلکه با ذائقه فرهنگی و زبانی مخاطب چینی همخوانی دارد.
اشتباه هشتم: نادیده گرفتن مفهوم رنگها و نمادها در فرهنگ چینی
در فرآیند ترجمه زبان چینی برای برندها و کسبوکارها، بسیاری تنها به واژهها و جملات توجه میکنند و از اهمیت رنگها، نمادها و عناصر بصری در فرهنگ چینی غافل میمانند. این در حالیست که فرهنگ چینی بهشدت نمادگراست و هر رنگ یا تصویر، معنای خاص خود را دارد.
برای مثال:
-
رنگ قرمز در فرهنگ چینی نماد شادی، خوششانسی و موفقیت است و در طراحی بستهبندیها بسیار محبوب است.
-
اما رنگ سفید، بهویژه در برخی موقعیتها، نماد مرگ و مراسم خاکسپاری است.
-
همچنین، عدد ۴ (四) بهخاطر تلفظ مشابه با واژه “مرگ” (死)، عددی نحس تلقی میشود و استفاده از آن در طراحی یا کدگذاری محصولات ممکن است پیام منفی بدهد.
استفاده نادرست از چنین عناصر فرهنگی، حتی اگر ترجمه متنی کاملاً صحیح باشد، میتواند منجر به برداشت نادرست، عدم فروش یا واکنش منفی مصرفکنندگان چینی شود.
در ماندراین، علاوه بر ترجمه متون، مشاوره فرهنگی و محلیسازی برند نیز ارائه میشود تا اطمینان حاصل شود که پیام کسبوکار شما، هم در کلام و هم در تصویر، هماهنگ با ذائقه و حساسیت فرهنگی مخاطب چینی باشد.
اشتباه نهم: ترجمه نادرست قراردادهای حقوقی و تجاری
وقتی پای قرارداد، توافقنامه یا سند حقوقی در میان باشد، کوچکترین اشتباه در ترجمه میتواند به اختلافات حقوقی، نقض تعهدات، جریمههای سنگین و حتی باطلشدن قرارداد منجر شود. ترجمه قراردادهای زبان چینی نیازمند دانش تخصصی در حوزه حقوق بینالملل و حقوق تجارت چین است.
بسیاری از شرکتها با سپردن ترجمه قراردادهای خود به افراد فاقد صلاحیت یا مترجمان عمومی، ریسکهای بزرگی را به جان میخرند. برای مثال، واژهای مانند “担保” (ضمانت) اگر اشتباه تفسیر شود، ممکن است تعهد مالیای ایجاد کند که شرکت اصلاً از آن آگاه نبوده است.
علاوه بر این، قوانین محلی چین ممکن است تعابیر حقوقی خاصی برای اصطلاحات داشته باشند که با آنچه در عرف بینالملل رایج است متفاوت است. در نتیجه ترجمه باید توسط مترجم رسمی زبان چینی با تخصص در متون حقوقی انجام شود.
در دارالترجمه رسمی ماندراین، ترجمه قراردادها و اسناد حقوقی تنها توسط کارشناسان دارای سابقه در حوزه حقوق تجارت چین انجام میشود. تمامی اسناد پس از ترجمه نیز بازبینی حقوقی میشوند تا احتمال بروز هرگونه سوءبرداشت به صفر برسد.
اشتباه دهم: انتخاب مترجم بدون تخصص و تجربه در بازار چین
شاید بزرگترین اشتباه کسبوکارها در مسیر ورود به بازار چین، انتخاب نادرست مترجم باشد. ترجمه زبان چینی، آنهم برای اهداف تجاری و رسمی، چیزی فراتر از دانستن لغت و گرامر است. نیاز به کسی دارید که هم زبان را بداند، هم فرهنگ را بشناسد، و هم فضای بیزینس را درک کند.
بسیاری از افراد، تنها به دلیل آشنایی نسبی با زبان چینی یا تجربه اقامت در چین، خود را مترجم میدانند. اما بدون دانش تخصصی، تجربه کاری در حوزه ترجمه رسمی یا حقوقی، و تسلط بر استانداردهای بومیسازی، نتیجه کار آنها چیزی جز سوءتفاهم، بیاعتباری برند و خسارتهای مالی نخواهد بود.
یک مترجم زبان چینی حرفهای باید ویژگیهایی داشته باشد از جمله:
-
آشنایی با تفاوتهای ماندارین و کانتونی
-
تسلط به لحنهای رسمی و اداری
-
تجربه در ترجمه تخصصی (حقوقی، فنی، بازاریابی)
-
شناخت از فرهنگ تجاری چین
-
و توانایی ارائه ترجمههای مطمئن و قابل استفاده در اسناد رسمی
در ماندراین، ما به انتخاب مترجم بهعنوان یک شریک استراتژیک نگاه میکنیم؛ نه صرفاً یک نیروی اجرایی. ترجمهای که قرار است روی قرارداد، بستهبندی یا وبسایت شما بنشیند، باید حاصل تخصص، تجربه و دقت بالا باشد — نه یک ترجمه سرسری و سطحی.
ترجمه زبان چینی، یک مهارت صرف زبانی نیست؛ بلکه ترکیبی از زبان، فرهنگ، تخصص و دقت است. اشتباهاتی که شاید در ظاهر کوچک باشند، میتوانند هزینههای سنگینی برای کسبوکار شما داشته باشند.
برای جلوگیری از این خطرات، از دارالترجمه زبان چینی ماندراین مشاوره تخصصی بگیرید. ما در تمام مراحل ترجمه رسمی، تجاری و تخصصی در کنار شما هستیم تا مطمئن شوید پیام برندتان درست، دقیق و با احترام منتقل میشود.